کد مطلب:32263 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:26

گنجینه پرسمان » اعتقادات

لطفاً دربارة شركت شيطان در مال و فرزند انسان كه در آية 61 سورة اسرأ به آن اشاره شده توضيح دهيد.

شيطان پس از آن كه بر اثر تكبّر و خودبيني دستور خداي متعال در مورد سجده بر حضرت آدمغ را اطاعت ننمود و از درگاه الهي رانده شد، بغض و كينة آدم و فرزندان وي را در دل گرفت و با تمام وجود براي گمراه كردن انسان به ميدان آمد تا آن جا كه قرآن ميفرمايد: به عزّت ذات الهي سوگند ياد نمود كه همة آنها را گمراه خواهد كرد، مگر بندگان مخلَص (ص،82) از جمله راههايي كه شيطان براي منحرف كردن انسان از آن استفاده ميكند، شركت در اموال و اولاد است. شركت در موردي است كه هر يك از شريكان بتوانند از يك چيز، نصيب و بهرهاي داشته باشند، خواه همة شريكان يك نوع استفاده از آن چيز ببرند يا شيوه بهرهبرداري و استفاده آنان تفاوت داشته باشد; بنابراين، شركت شيطان در مال فردي به اين صورت است كه او را وسوسه ميكند تا از راه حرام، مانند ربا، رشوه، كمفروشي، خدعه و نيرنگ مالي به دست آوردو آن را جمعآوري كند، زيرا، شيطان به وسيلة همين مال به هدف خود كه گمراهي فرد و بي توجّهي وي به دستورهاي الهي ميباشد رسيده است.(اقتباس از تفسير الميزان، علاّمه طباطبايي، ج 13، ص 146، نشر مؤسسه اعلمي.) مالي كه انسان از راه حلال به دست آورد و حقوق واجب ومستحب آن را پرداخت كند، شيطان در آن شركتي ندارد واين چنين مالي است كه در قرآن از آن به خير و خوبي تعبير شده است: إِن تَرَكَ خَيْرًا الْوَصِيَّة;(بقره،180) اگر چيز خوبي از خود به جاي گذارد. اين گونه مال مختص خود انسان است و وسيلة سعادت و خوشبختي دنيا و آخرت او ميباشد.

اما مالي كه از راه حرام به دست آيد، شيطان در او شريك است و سبب بدبختي انسان خواهد بود. قرآن دراينباره ميفرمايد: كساني كه از ]راه حرام[ طلا و نقره و مال جمعآوري ميكنند و در راه خدا انفاق نمينمايند، آنها را به عذابي دردناك بشارت ده. روزي فرا خواهد رسيد كه اين سكّهها را در آتش سوزان دوزخ داغ و گداخته ميكنند و پيشاني و پشتشان را با آن داغ خواهند كرد.(توبه،34 و 35)

ممكن است انسان مال را از راه حلال به دست آورد، ليكن در راه حرام مصرف كند; در اين صورت نيز، شيطان در آن مال شركت دارد. در رواياتي كه از ائمه اطهار: رسيده شركت شيطان در اموال، به همين معنا بيان شده است; محمد بن مسلم ميگويد: از امام باقر7 پرسيدم: مراد از شركت شيطان در ايه وَ شَارِكْهُمْ فِي الاْ ?َمْوَ َلِ وَ الاْ ?َوْلَـَد چيست؟ حضرت فرمود: اگر مال از راه حرام به دست آيد، شيطان در آن مال شريك است.(همان.)

شركت شيطان در اولاد نيز به اين معنا است كه فرزندي كه از راه غير مشروع (زنا) به وجود آيد كه اين مورد، مصداق روشن آيه شريف است و نيز فرزندي كه پدر و مادر در راه تربيت وي سستي كنند و مسئوليت خويش را عملي ننمايند، در نتيجه فرزند منحرف شود، شيطان هم در چنين فرزندي شريك است، زيرا از اين راه به هدف خود كه منحرف كردن اولاد آدم ميباشد موفق شده است.

در بعضي احاديث آمده كه غفلت از ياد خدا هنگام آميزش با همسر، سبب شركت شيطان در فرزندي كه نطفة او منعقد شده خواهد شد.(تفسير كنز الدقائق، ميرزا محمد مشهدي، ج 5، ص 557، نشر جامعه مدرسين.) در پايان يادآور ميشويم كه آيه شريف مورد پرسش در قرآن، يك بار بيشتر نيامده است.